Химиотерапия кезіндегі тамақтану режимі
- Жүрек айнуын азайту үшін қандай тағамдарды жеуге кеңес беріледі?
- Егер менде жүрек айнуы ғана емес, құсу болса ше? Осы жанама әсердің пайда болу қаупін қалай азайтуға болады?
- Іш қату химиотерапияның жанама әсерлерінің бірі болуы мүмкін бе? Нәжісті қалыпқа келтіру үшін не істеу керек?
- У меня диарея. В чем причина и что делать?
- Тәбет мүлдем жоқ. Мен не істеуім керек?
- Шайнау және жұту қиын, аузымда жаралар бар. Маған қандай тағамдарды ішкен дұрыс?
- Тағамның дәмі немесе иісі біртүрлі болса не істеуге болады?
Какие продукты рекомендуется есть, чтобы меньше тошнило?
Сорпалар
Суық сэндвичтер
Сүзбе
Пісірілген жұмыртқа
Макарон, күріш, кеспе және картоп пюресі
Тосттар, құрғақ тұзды крекер, табиғи картоп чипсы немесе тұз қосылған крендель.
Консервіленген жемістер, алма пюресі және желе
Қайнатылған крем және пудинг
Шербет, жеміс балмұздағы және мұздатылған жеміс батончиктер
Газдалған сусындар, шырын және шөп шайы
Майы аз және ақуызы көп тағамдар, мысалы, терісі жоқ тауық еті немесе тофу – бірақ қуырылған емес, қайнатылған немесе пісірілген.
Шабдалы немесе басқа жұмсақ жемістер мен көкөністер.
Мөлдір сұйықтықтар (соның ішінде алма немесе мүкжидек сияқты целлюлозасыз шырындар), тұзы аз сорпа және кофеинсіз газдалған сусындар.
Суық немесе жылы шайлар (ең жақсысы жалбыз және зімбір шайы)
Егер менде жүрек айнуы ғана емес, құсу болса ше? Осы жанама әсердің пайда болу қаупін қалай азайтуға болады?
Құсу жүрек айнуынан кейін пайда болуы мүмкін және оны емдеу немесе тағамның иісі тудыруы мүмкін. Егер құсу қатты болса немесе бір-екі күннен көп уақытқа созылса, дәрігерге қаралу керек. Медитация, релаксация жаттығулары құсуды жеңуге көмектеседі.
Сондай-ақ, тамақтану режиміне қатысты келесі кеңестерді ескеру маңызды:
Құсу бақылауға алынғанша ештеңе жеуге немесе ішуге болмайды.
Аз мөлшерде мөлдір сұйықтықтарды ішіп көру (су, көкөніс және тауық сорпасы, жылы немесе салқын шай, алма немесе мүкжидек шырыны). Сондай-ақ, жеміс-жидек тілімдері жоқ балмұздақ, қарапайым желатинді десерттерді (жеміс-жидек тілімдерінсіз) жеуге болады.
Ішпеңіз немесе көп жемеңіз! Тамақты немесе сұйықтықты бір шай қасықтан бастау (әр 10 минут сайын), бірте-бірте бір ас қасыққа дейін көбейту (әр 20 минут сайын), содан кейін әр 30 минут сайын 2 ас қасық ішіп көру (жиірек те болады, бұл сіздің денеңіздің қаншалықты әсер беруіне байланысты)
Бұл сұйықтықтарды іше алсаңыз, диетаға жұмсақ немесе жартылай сұйық тағамдарды енгізіп көріңіз: картоп пюресі мен күріш, жарма, смузи, жеміс пюресі, жеміс шырындары.
Өзіңізді жақсы сезінген кезде калий мен магнийге бай тағамдарды — банан, картоп, апельсин шырынын, қызанақ пен өрікті көбірек ішіп, жеу қажет.
Іш қату химиотерапияның жанама әсерлерінің бірі болуы мүмкін бе? Нәжісті қалыпқа келтіру үшін не істеу керек?
Химиотерапия ғана емес, сонымен қатар емдеу хаттамасындағы кейбір қосымша препараттар іш қатуды тудыруы мүмкін. Бұған физикалық жаттығулардың болмауы да ықпал етеді. Егер сіз диетаңызға көп мөлшерде жасұнық қоссаңыз, бұл жағымсыз жанама әсерлерден арылуға көмектеседі. Міне, диетаға жасұнық қосудың және іш қатуға көмектесетін бірнеше қарапайым әдістері.
Бұршақ, ноқат, жасымық, жаңа піскен жемістер мен көкөністер, сондай-ақ кептірілген жемістер сияқты жасұнық мөлшері жоғары тағамдарды диетаңызға қосып көру. Әр тағамға жасұнықты қосуға тырысу.
Күніңізді кебек үлпектерін немесе ұсақталған бидайды немесе дәнді дақылдардан жасалған тағамдарды жеуден бастау керек. Бір порцияда кемінде 5 грамм жасұнық бар жарманы тұтынуға тырысу. Өңделмеген бидай кебегін ыстық жарма мен йогуртқа қосу қажет.
Сұйықтықты көп ішу – күніне сегізден 10 стаканға дейін. Жоғары жасұнықты диета тиімді жұмыс істеу үшін көп сұйықтықты қажет етеді
Кофеинді тұтынуды азайту керек, өйткені кофеин іш қатуға ықпал етіп, сұйықтықтың жоғалуына әкелуі мүмкін.
Таңертең оянғаннан кейін кофеинсіз ыстық сусын ішу керек, мысалы, лимон суы.
Күнделікті өміріңізге жаттығулар қосып, алдын ала дәрігермен кеңесуді ұмытпау қажет.
Іш қатудан құтылу үшін де, олардың алдын алу үшін де жеуге ұсынылатын тағамдар:
Дәнді нан, кебек ботқасы
Пісірілген бұршақ, бұршақ және жасымық
Шикі жемістер мен көкөністер
Кептірілген жемістер
Қара өрік шырыны және лимон қосылған ыстық су
Қымыз (қымызбен емделу нәжісті реттеу үшін қолдануға болады, өйткені қымыздың әлсіз түрі босаңсытады, ал күшті түрі іш қатуды тудырады, сондықтан таңдауды мұқият қарастырған жөн).
Айран (ас қорытуды ынталандырады, асқазанның секреторлық қызметін жақсартады және «жақсы» бактериялардың жоғары концентрациясының арқасында ішек микрофлорасын қалыпқа келтіреді, ішектерді токсиндерден тазартады және іш қатуды жеңуге көмектеседі).
Менде диарея (іш өту) пайда болды. Мұның себебі неде және не істеу керек?
Іш өтудің көптеген себептері болуы мүмкін. Бұл химиотерапияның, антибиотиктерді қолданудың жанама әсері болуы мүмкін. Іш өту сонымен қатар сүтке төзбеушілікке немесе майдың сіңуіне байланысты дамуы мүмкін. Бұл нәжістің бұзылуының нақты себебін анықтау және дұрыс емделу үшін дәрігерге қаралу керек. Іш өту кезінде салмақтың күрт төмендеуі мүмкін, бұл дегидратациямен байланысты. Сондықтан осы кезеңде белгілі бір тағамдарды жеу маңызды.
Сусызданудың алдын алу үшін бөлме температурасында сұйықтықты көп ішу керек. Бұл су, шай, шабдалы немесе өрік шырыны немесе жеміс шырындары болуы мүмкін. Кофеинді сусындарды шектеу қажет. Газдалған сусындардың көпіршігі кетшкенше күті ішпес бұрын араластыру керек.
Калийге бай тағамдарды көбірек тұтыну қажет: апельсин шырыны, қызанақ шырыны, банан және картоп.
Жиі және аз мөлшерде жеуге тырысыңыз.
Қуырылған, майлы тағамдардан аулақ болыңыз. Ащы немесе дәмдеуіштерге бай тағамдарды төзімділігіңізге қарай жеңіз.
Дәнді нан, кебек жармасы және көкөністер сияқты жасұнық жоғары тағамдарды тұтынуды азайтыңыз
Тұқымдар мен жаңғақтарсыз сұлы немесе тазартылған ұн нанын жеп көріңіз.
Шикі көкөністерден, сондай-ақ қабығынан, тұқымынан және тазартылмаған жемістердің талшықтарынан аулақ болыңыз.
Іш өту тоқтағаннан кейін жасұнық, жемістері мен көкөністері жоғары тағамдарды тұтынуды жалғастырсаңыз болады (алдымен диетологпен және дәрігермен кеңесу керек).
Егер сізде лактозаға төзбеушілік болса, сүт өнімдерін аз мөлшерде тұтыныңыз. Кәдімгі сүттің орнына йогурт немесе соя сүтін қолданып көру керек.
Балмұздақ пен пудингтен аулақ болыңыз, себебі олар асқазанды бұзуы мүмкін. Йогурт, шербет, ірімшік және крем қолайлы, өйткені бұл тағамдарда лактоза аз.
Іш өтуі кезінде келесі тағамдарды тұтыну ұсынылады:
Бидай ботқасы, сұлы жармасы және қарапайым күріш пен жүгері үлпектері
Консервіленген жемістер, балшырындар және алма
Ақ күріш, макарон және картоп
Ақ нан сэндвичтері
Кілегейсіз сорпалар
Ірімшік және крекер
Жұмыртқа
Желе және жеміс балмұздағы
Шөп шайы
Қымыз (қымызбен емделу нәжісті реттеу үшін қолдануға болады, өйткені қымыздың әлсіз түрі босаңсытады, ал күшті түрі іш қатуды тудырады, сондықтан таңдауды мұқият қарастырған жөн).
Тәбет мүлдем жоқ. Мен не істеуім керек?
Жүрек айнуы, құсу, нәжістің бұзылуы, қабыну немесе ауыздың құрғауы тәбеттің болмауына әкелуі мүмкін. Мұның бәрі тамақтануды қиындатады және тағамға деген қызығушылықты жоғалтады. Міне, денені «алдауға» және тәбетті оятуға көмектесетін бірнеше кеңестер.
Күніне үш негізгі (шағын) тамақ пен үш жеңіл тамақ ішу.
Емдеуші дәрігермен және диетологпен кеңескеннен кейін сағат бойынша тамақтанып, тамақтану кестесін құру керек.
Негізгі тағамдар үшін жоғары калориялы тағамдарды таңдаңыз: авокадо, жаңғақтар, тұқымдар, пудингтер, жарма, кептірілген жемістер және көкөніс салаттары.
Тағамдар үшін жеміс смузи, сэндвич, жаңғақтар, коктейльдерді таңдаңыз. Мүмкіндігінше, тағамдарды төсектің жанында ұстаңыз, сонда сіз оларға үнемі қол жеткізе аласыз.
Егер терапияға немесе басқа да шұғыл мәселелерге байланысты кестеде көрсетілген тағамды өткізіп жіберуге тура келсе, өзіңізбен бірге тіскебасарды алып жүріңіз, яғни жаңғақтар, ірімшік, крекер, кептірілген жемістер.
Күнделікті мәзірді алдын ала жоспарлап, сүйікті тағамдардың сатып алу тізімдерін жасаңыз.
Тамақ дайындауға көмек сұрап көріңіз – мүмкін сіздің достарыңыз немесе туыстарыңыз сізге көмектесуге қуана келіседі. Көбінесе жүрек иістен, тамақ дайындағанда айныйды. Егер ешкім көмектеспесе, бірден бірнеше порция дайындап, күн сайын пештің жанында тұрмас үшін тағамды мұздатып алуға болады.
Сіздің денеңіздің реакцияларын талдау. Бас тартуды тудырмайтын және керісінше тәбетті ашуға көмектесетін иістерді табу. Бұл кофенің, жаңа піскен кондитерлік өнімдердің иісі болуы мүмкін.
Бұл тағамдарды жеудің қажеті жоқ (сіздің дәрігеріңіз оны мақұлдамауы мүмкін). Иістердің тәбеттің пайда болуына және кем дегенде бір нәрсе жеуге деген ұмтылысқа ықпал етуі маңызды.
Тағамды визуалды түрде тартымды еду: қарапайым тағамдарды да безендіру, дастархан жаю. Тамақты достарыңызбен немесе отбасыңызбен бөлісу – бұл әдіс те көмектеседі.
Сізге сәйкес келетін әдісті іздеу және денсаулық сақтау провайдеріңізбен кеңесуді ұмытпау: сіз тұтынатын немесе тұтынуды жоспарлаған барлық тағамдар туралы сөйлесу керек.
Шайнау және жұту қиын, аузымда жаралар бар. Маған қандай тағамдарды ішкен дұрыс?
Шырышты қабықтың зақымдануы мен тамақты жұту кезінде ауырсыну химиотерапияның жанама белгісі болуы мүмкін. Егер проблемалар ауыр болса, сіз өзіңіздің дәрігеріңізбен немесе олар ұсынатын маманмен кеңесуіңіз керек. Егер ауырсыну мен зақымдану шамалы болса, келесі кеңестер көмектесе алады.
Кішкене бөліктерде жиі тамақтану және жеткілікті калориямен қамтамасыз ету үшін жеңіл тағамдар алу. Дәмі айқын емес бөлме температурасындағы тағамды таңдау. Сұйықтықты көбірек ішу – сусындар, сорпалар, сұйық жарма.
Аз шайнау үшін тағамды кішкене бөліктерге кесу немесе ұсақтау.
Пісіргеннен кейін мүмкіндігінше жұмсақ тағамдарды таңдау: картоп пюресі, тофу, тартылған ет, сәбіз және алма.
Блендерді қолдану: коктейльдер, пюре сорпаларын дайындау.
Тамақтану кезінде қоректік сұйықтықтың көп мөлшерін ішу.
Тіскебасар үшін кейде балалар тағамын қолдану.
Сұйықтықты түтікше арқылы ішуге тырысу.
Ащы, тұзды және қышқыл тағамдар мен сусындардан аулақ болу.
Ұсынылатын өнімдер
Балшырындар
Консервіленген жемістер мен алма
Картоп сорпасы, тауық кеспе сорпасы және күріш сорпасы
Крем, пудинг, йогурт және желе
Балмұздақ
Сүт коктейльдері
Тағамның дәмі немесе иісі біртүрлі болса не істеуге болады?
Металл дәмі бар, қызыл етті тұтынбау.
Тауық, күркетауық, сүт өнімдерін көбірек жеу керек.
Тағам дәмін жоғалтқан кезде қышқыл тағамдарды қолданып көру: йогурт, лимон немесе апельсин желе немесе лимонад.
Ыстық тамақ ішпеу. Ол суық немесе бөлме температурасында болуы керек
Егер жүрек айну, құсу немесе ауыз қуысында жаралар болмаса, маринадталған немесе орташа ащы тағамдарды байқап көріңіз: шөптермен пісірілген тауық еті немесе спагетти
Тамақтану арасындағы жағымсыз дәмнен арылу үшін кәмпиттерді қолдану керек.
Ауыз қуысының гигиенасын үнемі сақтану қажет.
